Volkanlar, bir başka ismiyle yanardağlar, Magmanın yer içinden yüzeye çıktığı yahut geçmişte çıkmış olduğu, koni biçiminde, tepesinde bir püskürme ağzı bulunan dağlardır.
Peki kelam konusu elektrik üretimi olduğunda volkanları kullanmak ne kadar mantıklıdır?
Birçok ülke, aslında elektrik üretmek için volkanik ısıdan yararlanmanın yollarını bulmuştur.
Şöyle ki jeotermal güç, Dünya’nın derinliklerindeki doğal süreçler tarafından üretilen ısıdan gelir. Birçok bölgede bu ısı yalnızca yüzeye yakın kayaları ve yeraltı suyunu ısıtır. Ama volkanik olarak etkin bölgelerde ısı çok daha ağırdır.
Hatta bazen kayayı eriterek magma oluşumuna neden olur. Volkanlar, dev ısı bacaları üzere davranarak magmayı Dünya yüzeyine daha yakın bir yere taşır. Bu erimiş kayanın bir kısmı patlayabilir ama birçok yer altında kalır. Böylelikle etraftaki kayalar ve su ısınır.
Isınan su, yüzeye çıktığında binlerce yıl dayanabilen gayzerler ve sıcak su kaynakları yaratır. Mühendisler ise bu enerjiyi elektrik üretmek için kullanmak gayesiyle, magmanın yüzeye yakın olduğu alanları belirler ve ısıtılmış kayalara ve suya derin kuyular açarlar.
Bu kuyular, buharı yüzeye çıkarır ve burada türbinleri döndürüp elektrik üretmek için bir güç santraline yönlendirir.
Jeotermal güç, bilhassa volkanik aktivitenin ağır olduğu bölgelerde olmak üzere hâlihazırda dünyanın birçok yerinde kullanılır.
Örneğin İzlanda’nın elektriğinin neredeyse tamamı yenilebilir kaynaklardan gelir ve jeotermal güç, ihtiyaç duyulan elektriğin %25’ini karşılar. Ülke, birçok etkin volkanın doruğunda yer alır ve bu da İzlanda’yı, jeotermal güç santralleri için eksiksiz bir yer hâline getirir.
Yine Nevada ve Kaliforniya üzere birtakım ABD eyaletleri, volkanik bölgeleri sayesinde jeotermal güç santrallerine sahiptir. Fakat jeotermal güç kullanımının birtakım zorlukları vardır.
Mesela jeotermal güç santrallerinin volkanların yahut yüzeyin altında alışılmadık derece sıcak olan öteki yerlerin yakınında olması gerekir. Bu kaynaklar her vakit büyük kentlerin yahut çok fazla elektrik kullanan sanayilerin yakınında değildir.
Ayrıca basınç altında su delmek ve pompalamak, küçük zelzelelere neden olabilir ve bu güç santrallerini inşa etmek hayli maliyetlidir. Her ne olursa olsun tüm bu zorluklara karşın, Dünya’nın doğal ısısından yararlanmak yenilenebilir, sağlam ve pak bir güç kaynağı yaratır.
