ABD Başkanı Joe Biden’ın 2 Temmuz’da açıkladığı ateşkes teklifine bağlı olduklarını lisana getiren Hamas hareketi, Mısır’ın başşehri Kahire’de kendilerine sunulan yeni teklifi, İsrail işgalini kalıcı hale getireceği gerekçesiyle reddetti.
Gazetecilere konuşan üst seviye bir Hamas yetkilisi, orta bulucu ülkeler olan Mısır ve Katar’ın Kahire’de bulunan Hamas heyetine yeni ateşkes teklifini ilettiğini söyledi.
Hamas’ın 2 Temmuz’da ABD Başkanı Biden tarafından açıklanan ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu tarafından kabul edilen ateşkes teklifine bağlı olduğunu belirten yetkili, şunları tabir etti:
Hamas, halkımızın en yüksek çıkarlarını gerçekleştirmek ve onlara yönelik saldırıyı durdurmak hedefiyle üzerinde (2 Temmuz’da) mutabakata varılan konuları uygulamaya hazır olduğunu teyit etti.
Herhangi bir muahedenin kalıcı ateşkesi ve İsrail’in Gazze Şeridi’nden büsbütün çekilmesini içermesi gerektiğini vurgulayan Hamas yetkilisi, Kahire’de kendilerine sunulan teklifin bunları içermediğini söyledi.
İsrail’in taleplerini içeren bu yeni teklife nazaran Philadelphia Koridoru olarak isimlendirilen 14 kilometrelik Mısır ile Gazze sonunun denetiminin İsrail’e bırakıldığını ve İsrail askeri varlığının Gazze’de devam etmesinin öngörüldüğünü lisana getiren yetkili, Hamas heyetinin bunu kabul etmeyeceğini orta bulucu ülkelere ilettikten sonra Kahire’den ayrıldığını bildirdi.
İsrail müzakere heyeti de Kahire’den ayrıldı
Öte yandan, İsrail medyası da müzakereler için Kahire’de bulunan İsrail heyetinin ülkeye dönmek üzere buradan ayrıldığını yazdı.
İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberine nazaran, ateşkes ve esir takası muahedesi müzakereleri için Mısır’ın başşehri Kahire’de bulunan İsrail heyeti, ülkeye döndü.
Haberde, ismi açıklanmayan İsrailli yetkililerin, Kahire’deki görüşmelerle ilgili olarak, “Bugün Gazze’deki ateşkes görüşmelerinde ilerleme kaydedilme talihi zayıftı” sözüne yer verildi.
Yetkililer, “Heyetin aldığı yetki, Philadelphia Koridoru’nda muahedeye varılmasına imkan vermiyor” sözünü kullandı.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, İsrail ve milletlerarası kamuoyunda siyasi nedenlerle Hamas ile esir takası mutabakatı yapmamakla suçlanıyor.
İsrail’in Gazze’ye taarruzlarında 10 ayı aşkın müddette çoğunluğu bayan ve çocuk can kaybının 40 bini her geçen gün aştığı insanlık felaketi gün geçtikçe derinleşiyor.
Blinken’den diplomatik başarısızlık
İsrailli kaynaklar, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’i, Gazze Şeridi’nde ateşkes ve esir takası müzakerelerini sabote etmekle suçlamıştı.
İsrail’deki Yediot Ahronot gazetesi, ismi açıklanmayan İsrailli kaynakların, “Blinken, (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu’nun ABD’nin teklifini kabul ettiğini ve topun artık Hamas’ın kalesinde olduğunu söyleyerek çok önemli bir yanılgı yaptı” halindeki kelamlarına yer verdi.
Kaynaklar, “(Blinken) müzakereleri önemli formda sabote etti ve çok önemli bir kusur yaptı. Bu, saflık ve manaya eksikliğini gösteriyor” sözlerini kullanıldı.
Blinken’ın ABD’nin iç siyasi mülahazaları için optimist bir tablo çizerek, Demokrat Parti’nin Chicago’daki konferansının sıkıntısız ilerlemesini sağladığına dikkati çeken kaynaklar, “Blinken, adeta müzakereleri tasfiye etti ve Netanyahu’nun yanında yer alarak onu ödüllendirdi” dedi.
Kaynaklar, İsrail müzakere heyetinin ise Blinken’ın bu spekülasyonlarını dağıtmaya çalıştığını belirterek, “İsrail’in Philadelphia Koridoru (Mısır-Gazze sınırı) boyunca kuvvet konuşlandırma konusundaki ısrarı devam ederse ne muahede olur ne de tepe olur” sözlerini kullanmıştı.
Netanyahu, mutabakat için yeni şartlar istemişti
ABD Başkanı Joe Biden, 27 Mayıs’ta İsrail ile Hamas ortasında esir takası ve Gazze’de ateşkese varılması için bir teklif sunmuştu.
Netanyahu ise Biden’ın açıkladığı ateşkes taslağının İsrail’in hazırladığı tekliften farklı olduğunu ileri sürerek yeni kurallar eklenmesini talep etmişti.
İsrail Başbakanı, Gazze’yi ikiye ayıran Netzarim Koridoru ve Gazze Şeridi ile Mısır hududundaki Philadelphi Koridoru’nun yanı sıra Refah Hudut Kapısı’ndaki İsrail işgalinin devam etmesini istemişti.
Bunlara ek olarak Netanyahu, Hamas üyelerinin Gazze’nin başka bölgelerinden kuzeye geçmesinin engellenmesini kural koşmuştu.
Hamas, ABD, Mısır ve Katar’ın arabuluculuğunda yürütülen müzakerelerde Netanyahu’nun yeni kurallar sürerek mutabakata varılmasını engellediğini belirtmişti.
Philadelphia Koridoru
Selahaddin Koridoru olarak da bilinen ve Gazze ile Mısır hududunda yer alan koridor, 1979’da Mısır ile İsrail ortasında imzalanan Camp David mutabakatı kapsamında tampon bölgede yer alıyor. Koridor, 14,5 kilometre uzunluğunda, birkaç yüz metre genişliğinde ve Akdeniz’den başlayıp Kerem Ebu Salim Hudut Kapısı’na kadar uzanıyor.
‘Camp David’ muahedesine nazaran, Philadelphia Koridoru Filistin toprakları ortasında yer alıyor lakin makul sayıdaki (180 zırhlı araç 4 bin asker) İsrail güçlerinin denetimine bırakıldı. Hududun öbür tarafında ise hafif silahlı Mısır polisinin bulunmasına müsaade verildi.
Philadelphia Koridoru, Ağustos 2005’te İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesine kadar İsrail güçlerinin denetiminde kaldı ve bu tarihte Avrupa Birliği’nden gözlemcilerin huzurunda Filistin idaresine teslim edildi. Eylül 2005’te İsrail ile Mısır ortasında 1979 Barış Muahedesi’nin güvenlik unsuruna ek olarak kelam konusu koridorla ilgili mutabakat yapıldı.
Anlaşmada, Mısır’ın Gazze hududunda terör, kaçakçılık ve tünellerin tespiti üzere misyonlardan sorumlu 750 hudut muhafız askeri bulundurması ve İsrail güçlerinin çekildiği Philadelphia Koridoru’nun Filistin idaresine teslim edilmesi yer aldı.
Filistin’de 2006’da yapılan seçimleri Hamas’ın kazanması ve kısa müddet sonra Gazze’de denetimi sağlamasının akabinde Philadelphia Koridoru da Hamas idaresinin denetimine geçti. İsrail’in abluka uygulamasının sonucu olarak Gazze’de kelam konusu koridor üzerinde Mısır’a açılan çok sayıda tünel inşa edildi.
