Microsoft Bob’a gelen olumsuz reaksiyonlardan sonra Office yazılımlarında kullanıcılara takviye sunmak için 1997’de hayatımıza giren Clippy, 2007’ye kadar varlığını sürdürdü.
Ama birtakım meseleler vardı, tanınan olduğu üzere tarihe de karıştı. Gerisinde Siri’nin bile ders aldığı bazı ayrıntılar var.
Clippy’nin ortaya çıkışı yardım etmek miydi hudut bozmak mıydı?
Clippit yani bir öteki ismiyle Clippy, Microsoft Office kullanıcılarına daha düzgün bir tecrübe sunmak gayesiyle geliştirilen yapay zekâ asistanıydı. Temeller aslında daha o vakitten atılmaya başlanmıştı.
Onun vazifesi kullanıcıların evrak yazarken ihtiyaç duyabileceği ipuçlarını ve yardımları sunmaktı. Mesela bir mektup yazmaya başladığınızda ekranda beliren Clippy, “Bir mektup yazıyor üzeresin, yardıma muhtaçlığın var mı?” diyerek işe koyuluyordu.
Bu fikir aslında o periyot için epey yenilikçiydi ve Microsoft, Clippy’nin kullanıcıları Office eserlerine bağlayacağını umuyordu.
Ne var ki işler beklenildiği üzere gitmedi.
Clippy, tahminen de fazlasıyla hevesliydi. Kullanıcılar üzerinde denetim sağlayamıyor, her fırsatta kendini gösterip yardım teklif ediyordu.
Özellikle de sıkça ortaya çıkarak kullanıcıları bölmesi, vakitle hudut bozucu bir hâl de aldı. Beşerler, bir şeyler yazarken daima ekranın köşesinden bakan bir kâğıt ataşın varlığını istemediğini fark etti.
Clippy’nin sonunu hazırlayan birçok faktör vardı.
İlk olarak, kullanıcı tecrübesi açısından bakıldığında, Clippy’nin teklifleri çoklukla faydalı olmaktan uzaktı. Kişiselleştirilmiş değildi ve kullanıcıların muhtaçlıklarını anlamakta zorlanıyor, münasebetiyle sağladığı tavsiyeler pek fonksiyonel olmuyordu.
İkincisi, Clippy’nin sıkça ve zamansız müdahaleleri kullanıcıların sabrını taşırdı. Birçok kullanıcı, aslında zaten bildikleri bilgileri tekrarlayan bir asistanla uğraşmak istemiyordu.
Zamanla Clippy, “yardımcı” rolünden çıkıp bir rahatsızlık kaynağına dönüştü.
Time bile onu o vakte kadarki en berbat 50 icat arasında gösterince de Bill Gates kendisini 2007’de emekliye ayırınca hudut olan kısım bu kararı ayakta alkışladı.
Peki bu sonun diğer ne üzere tesirleri oldu?
Clippy’nin tarihe karışması, Microsoft’un kullanıcı geri bildirimlerini dikkate alarak eser geliştirme sürecinde daha dikkatli olmasına vesile oldu.
Modern yapay zekâ asistanlarının gelişiminde de kıymetli bir ders oldu: Kullanıcı tecrübesi her şeyden kıymetli. Bugün, Apple’ın Siri’si, Google Asistan ve Amazon Alexa üzere gelişmiş yapay zekâ asistanları, Clippy’nin kusurlarından çok şey öğrendi ve bu asistanlar, kullanıcı gereksinimlerine daha hassas ve makul karşılık verebilmek için daima evriliyor.
Clippy’nin ekranlardan çekilmesinin üzerinden yıllar geçse de o kaşları kalkık şirin üzere görünen kâğıt ataş, bir devrin simgesi olarak hâlâ hafızalarımızda.
Bunları da inceleyebilirsiniz:
