Söz konusu uzay olduğunda akıllara çok çeşitli sorular gelir. Astronotlar, ortamın kaideleri, görevler… Bunların yanında yer çekimi de üzerinde durulan hususlardan birisidir.
Gelin yapay yer çekimine dair ayrıntılara bakalım.
Öncelikle yapay yer çekiminin ne olduğunu anlamaya çalışalım.
Einstein’ın niyet deneyine bakıldığında, yer çekimi ve ivmenin birbirine eş bedel olduğu görülür. Şöyle ki şayet 1G ivmeyle hızlanan bir uzay gemisi içine girseydik, içinde bulunduğumuz geminin, Dünya’daki rastgele bir odadan farkını anlayamazdık.
Yani bu da yer çekimi tesirinin, bir bakıma ivme ile taklit edilebildiğini gösterir. Öte yandan bilim kurgu üretimlerinde gördüğümüz yapay yer çekimi sistemleri, işte bu prensibe dayanır.
Uzay gemilerinin devamlı hızlarak yapay yer çekimi sağlaması yahut aracı döndürerek santrifüj kuvveti ile yer çekimi yaratması teorik olarak mümkündür.
Ancak bu noktada bir sorun ortaya çıkar. Maalesef bu süreçleri gerçekleştirmek hayli güç ve değerlidir. Örneğin suratı daima arttırmak için devasa ölçülerde yakıt gerekir. Uzay araçlarını döndürme usulü ise sadece çok büyük uzay gemilerinde işe fayda.
Ayrıca astronotlar, düşük yer çekimi ortamında uzun müddet kaldıklarında çeşitli sıhhat problemleriyle karşı karşıya kalırlar. Örneğin yüzleri şişer, kaslarının performansı düşer ve kemik erimesi görülebilir.
Kanadalı bir astronot olan Chris Hadfield ise yapay yer çekiminin olumsuz tesirlerini şu formda lisana getirir:
“Ağırlıksızlık kusursuz bir şey üzere görünebilir fakat bedeli ağırdır. Daima yük altında olmadığınızda bedeniniz tembelleşir, kaslarınız erimeye başlar, kemikleriniz yine bedeninize geri emilir”.
Astronotlar, bu olumsuz tesirleri en aza indirgemek için sıkı idman programlarına tabi tutulur. Ancak yapay yer çekiminin, bu tesirleri büsbütün ortadan kaldırabilecek bir tahlil olup olmadığı da oldukça tartışmalıdır.
Özetle Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda yapay yer çekimi kullanılmamasının en büyük sebeplerinden biri, bu teknolojinin hayli değerli ve zorlayıcı olmasıdır.
