Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), bilhassa çocukluk çağında başlayıp yetişkinliğe kadar devam edebilen nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik üzere belirtilerle kendini gösterir ve bireyin okul, iş ve toplumsal ömründe önemli zorluklar yaşamasına neden olabilir.
DEHB’nin belirtileri bireyden bireye değişiklik gösterebilir, lakin ekseriyetle odaklanma sıkıntıları, çok hareketlilik ve düşünmeden hareket etme eğilimleri en besbelli özelliklerdir.
Çay saatlerine şıklık katın: Ağzı açık DEHB Nedir?
DEHB, kişinin dikkatini toplamakta zorlandığı, hiperaktif ve dürtüsel davranışlar sergilediği bir nörogelişimsel bozukluktur. Ekseriyetle çocukluk devrinde teşhis konur, lakin belirtiler yetişkinlikte de devam edebilir.
Bozukluğun nedeni tam olarak bilinmese de genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin tesirli olduğu düşünülmektedir.
DEHB’nin üç temel belirtisi vardır:
Dikkat Eksikliği:
Görevlerde ve aktivitelerde dikkatini toplamada zorlanma
Detayları gözden kaçırma yahut dikkatsizce yanılgı yapma
Uzun mühlet odaklanmayı gerektiren vazifelerden kaçınma (ev ödevi, rapor hazırlama vb.)
Dinliyormuş üzere görünme, fakat mevzuyu anlamama
Sıklıkla eşyaları kaybetme (kalem, kitap, cüzdan gibi)
Hiperaktivite:
Sürekli hareket halinde olma, yerinde duramama
Yerinde oturması gereken durumlarda kıpırdanma yahut ayağa kalkma ihtiyacı
Sessizce oynamada zorlanma, daima bir şeylerle meşgul olma isteği
Gereksiz yere konuşma ve oburlarının konuşmalarını kesme
Dürtüsellik:
Sırasını bekleyememe
Sorular tamamlanmadan karşılık verme yahut oburlarının kelamını kesme
Düşünmeden süratli kararlar alma, sonuçlarını değerlendirmeden hareket etme
DEHB Nasıl Ortaya Çıkar?
DEHB, çoğunlukla erken çocukluk periyodunda kendini belirli eder. Çocuklar okulda yahut meskende dikkatlerini toplamakta zorlandığında, daima hareket halinde olduklarında ve denetimsiz davranışlar sergilediklerinde dikkat çekebilirler.
Ancak, DEHB yalnızca çocuklarda değil, yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde DEHB, işte yahut toplumsal ilgilerde zorlanma, dikkat eksikliği ve tertip meseleleri biçiminde görülebilir.
DEHB’nin Tanısı Nasıl Konulur?
DEHB tanısı, bir dizi müşahede ve test ile konulur. Çocuklarda ekseriyetle öğretmenlerin ve ebeveynlerin müşahedeleri teşhiste değerli rol oynar. Psikologlar ve psikiyatrlar, belli testler ve kıymetlendirme araçları kullanarak teşhis koyar.
Yetişkinlerde ise ayrıntılı bir geçmiş incelemesi ve klinik kıymetlendirme ile DEHB tanısı konulabilir.
DEHB ile Nasıl Başa Çıkılır?
Tedavi Formülleri: DEHB’nin tedavisinde ilaç tedavisi, davranış terapisi ve eğitim dayanağı kullanılabilir.
İlaç Tedavisi: Uyarıcı ilaçlar ekseriyetle DEHB’nin belirtilerini hafifletmede tesirli olabilir. Lakin her birey için farklı ilaçlar ve dozajlar kullanılabilir.
Davranış Terapisi: Bilhassa çocuklar için değerli olan bu terapi metodu, odaklanmayı arttırmak ve dürtü denetimini geliştirmek maksadıyla kullanılır.
Eğitim Dayanağı: Okul çağındaki çocuklar için öğretmenlerin dayanağı ve ferdi eğitim planları kıymetlidir.
