Çocukluk, bireyin kişilik gelişiminin temel taşlarının atıldığı bir periyottur. Bu süreçte yaşanan tecrübeler, hem olumlu hem de olumsuz hallerde yetişkinlik devrini tesirler.
Çocuğun aile içinde gördüğü sevgi, itimat ve takviye üzere ögeler, ileriki hayatında duygusal ve toplumsal hünerlerini belirler. Birebir halde, travmatik tecrübeler, ihmal ya da çok korumacılık üzere durumlar da yetişkinlik periyodundaki davranışları, ilgileri ve hatta ruh sıhhatini derinden etkileyebilir.
Çocuklukta Yaşananların Yetişkinliği Etkileme Şekilleri
Çocuğunuzda DEHB olabilir mi? Belirtiler ve teşhis prosedürleri 1. İtimat ve Bağlanma Meseleleri:
Güvensiz bir çocukluk devri geçiren bireyler, yetişkinliklerinde münasebetlerinde inanç meseleleri yaşayabilirler. Aile içinde inançlı bağlanma geliştirmeyen bireyler, yetişkinlikte yakın alakalar kurarken zorlanabilir, bağlanma problemleri ve terk edilme korkusu yaşayabilirler.
Etkisi: Yetişkinlik devrinde alakalarda çok bağımlılık yahut büsbütün uzak durma eğilimi.
2. Özgüven Gelişimi:
Çocuklukta ebeveynlerin çocuklarına verdikleri geri bildirimler, bireyin kendine olan itimadını tesirler. Özgüvenli bir birey olmak, çocuklukta sevgi, onay ve takviyeyle beslenen bir süreçtir.
Etkisi: Yetişkinlik periyodunda düşük özgüven, daima onay arayışı, muvaffakiyete karşı dert ya da çok mükemmeliyetçilik.
3. Travmatik Tecrübeler:
Fiziksel, duygusal yahut cinsel istismar, çocuğun ruhsal gelişimini derinden tesirler. Travma sonrası gerilim bozukluğu, depresyon ve tasa üzere zihinsel sıhhat meseleleri, çocukluk travmalarının sonuçları olarak yetişkinlikte ortaya çıkabilir.
Etkisi: Travmaya bağlı tetikleyiciler, duygusal dengesizlikler ve yetişkinlik periyodunda zorlayıcı ruhsal sorunlar.
4. Aile İçi Alakalar ve Modelleme:
Çocuklar, aile içi bağları gözlemleyerek ilgi kurma biçimlerini öğrenirler. Şayet aile içinde sıhhatsiz bağlar varsa, çocuklar bunu modelleyerek yetişkinlikte benzeri bağ kalıplarını benimseyebilirler.
Etkisi: Yetişkinlikte tekrarlayan olumsuz münasebet dinamikleri yahut sağlıklı bağ kurma hünerlerinde eksiklik.
5. Duygusal Düzenleme Hünerleri:
Çocukluk periyodunda ebeveynlerden ya da bakıcılardan alınan duygusal takviye, bireyin gerilimle başa çıkma, öfkesini denetim etme ve duygusal dengeyi sağlama maharetlerini geliştirir.
Etkisi: Yetişkinlikte duygusal patlamalar, öfke sıkıntıları yahut daima dert hali.
6. İhmal ve Yetersiz İlgi:
Aile içinde sevgi, ilgi ve şefkat eksikliği yaşayan çocuklar, yetişkinliklerinde sevgi eksikliğini diğer yerlerde arayabilir, duygusal olarak daima doyumsuzluk hissedebilirler.
Etkisi: Çok sevgi arayışı, bağlanma sorunları, yalnız kalma korkusu.
7. Oyun ve Yaratıcılık:
Çocuklukta oyun oynama, bireyin yaratıcılık ve sorun çözme yeteneklerini geliştirir. Yetişkinlik devrinde yaratıcı meslekler ve düşünme maharetleri, çocuklukta oyun oynayarak şekillenir.
Etkisi: Yaratıcılıkta kısıtlılık, yeni fikirlere açık olmama yahut sorun çözme hünerlerinde eksiklik.
8. Disiplin ve Hudutların Tesiri:
Disiplin anlayışı ve hudut koyma metotları, çocukluk devrinde bireyin sorumluluk alma, karar verme ve bağımsız olma maharetlerini geliştirir.
Etkisi: Yetişkinlikte sorumluluk alamama, otoriteyle bağlarda zorluklar yahut çok isyankarlık.
9. Kardeş Münasebetleri:
Kardeşler ortasındaki bağlar, rekabet, paylaşma ve empati üzere değerli toplumsal hünerlerin gelişimine katkı sağlar. Çocuklukta yaşanan kardeş çatışmaları, bireyin yetişkinlikte diğerleriyle kuracağı bağları etkileyebilir.
Etkisi: Rekabetçi davranışlar veya başkalarıyla iş birliği yapamama.
10. Erken Yaşta Sorumluluklar:
Çocuklukta aile içinde erken yaşta büyük sorumluluklar almak, bireyin yetişkinlikte çok fedakar ya da tam zıddı sorumluluktan kaçınan biri olmasına neden olabilir.
Etkisi: Yetişkinlikte çok denetimci davranışlar yahut sorumluluktan kaçma eğilimi.
